Yapay Zeka

Teknolojide Bayan Derneği ve IPSOS, Türkiye’nin Teknoloji Algısını Ölçtü

Teknolojide Bayan Derneği (Wtech), bilim ve teknoloji alanında nitelikli, ehil ve uzman insan kaynağı yetiştirmek ve bayanları önceliklendirerek fırsat eşitliğine katkı sağlamak üzere çalışmalarını sürdürüyor. Wtech’in, IPSOS ve Bahçeşehir Üniversitesi’yle birlikte gerçekleştirdiği “Türkiye Teknoloji ve İnsan Endeksi” araştırması “insan ve teknoloji” bağını odağına alarak literatüre yeni bir perspektif kazandırıyor. 

Araştırmada, Türkiye’de teknolojinin günlük hayatta ve iş süreçlerindeki yerinin tespiti, şahısların teknolojiye yatkınlıklarının ölçülmesi, teknoloji kullanımındaki motivasyonlarının ve bariyerlerinin tespit edilerek bu alanda alınacak aksiyonların belirlenmesi hedeflendi. Bu çerçevede lise ve üniversite öğrencilerinin, ailelerin ve STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanlarındaki eğitimli iş gücünün, teknoloji konusundaki yaklaşım ve tavırlarını anlayarak alınacak aksiyonların gaye odaklı olması amaçlandı. Araştırma sonunda teknoloji algısında cinsiyet farklılıklarını ölçen ve bu alandaki bayan temsiliyetinin artırılmasına imkan sağlayacak bilgiler de elde edildi.

Zehra Öney: Rapor Türkiye’nin teknoloji algısını yansıtan bir ayna niteliği taşıyor

Wtech olarak, teknoloji alanındaki nitelikli insan kaynağı azlığına ve bayanlara yönelik fırsat eşitsizliğine odaklandıklarını söyleyen Teknolojide Bayan Derneği Kurucu İdare Konseyi Lideri Zehra Öney, 

“Teknoloji alanında donanımlı uzmanlar yetiştirmek ismine atılan her adım, toplumsal ve ekonomik refahın kapısını aralıyor” 

Yakın gelecekte; yazılım teknolojileri, yapay zekâ, makine öğrenmesi, robotik süreç otomasyonu, siber güvenlik üzere daima dönüşen alanlarda nitelikli gençlere daha çok muhtaçlık duyulacağına dikkat çeken Öney, “Teknoloji alanında donanımlı uzmanlar yetiştirmek ismine atılan her adım, toplumsal ve ekonomik refahın kapısını aralıyor. Toplumsal gerçekleri ve gelişim noktalarını bilimsel prosedürlerle tespit etmek, sorunun kaynağına odaklanmamızı kolaylaştırıyor. Türkiye Teknoloji ve İnsan Endeksi’nin, kurumsal yapılara insan kaynağı stratejilerini oluştururken istikamet göstereceğine inanıyorum” dedi.

Pandemi teknolojinin kıymetli olduğu kanısını artırdı

Öney, raporda teknolojiye erişim ve kullanımla ilgili olarak iştirakçilerin hem genel hem de pandemi özelinde teknolojiye yönelik tavırlarının da ele alındığını belirtti. Araştırmaya nazaran her 10 şahıstan 9’u salgın öncesine kıyasla teknolojinin hayatlarındaki yerinin arttığını belirtti. İştirakçilerin %57’si pandemide teknolojinin ehemmiyetinin “çok arttığını” söylerken, “kısmen arttı” diyenlerin oranı ise %31 oldu.

Raporda öne çıkan datalar:

Teknoloji Sahipliği ve Kullanımı 

İştirakçiler, teknolojinin hayatlarındaki kıymetinin farkında ve kendilerini bu alanda geliştirme konusunda istekli.

  • İştirakçilerin %69’u “teknolojisiz bir hayat düşünemiyorum” derken, bu görüşe katılmayanların oranı ise %13. 
  • Yakın gelecekte teknoloji konusunda hünerlerin daha fazla kıymet kazanacağını düşünenlerin oranı %86 iken; kendini bu alanda geliştirerek daha fazla maharet kazanmak isteyen bireylerin oranı %80.
  • Her 10 haneden 4’ünde yapay zekâ içeren en az bir eser kullanılıyor.

Teknoloji Endeksi

Türkiye’de teknolojiye yönelik tavır olumlu olsa da ekonomik manilerin yanı sıra teknolojik gelişmeler konusundaki kaygı ve belirsizlikler sebebiyle olumlu tavır davranışa dönüşmüyor. 

  • Teknoloji endeksi ölçülürken iştirakçilerin teknolojiyle ilgili bilgi seviyesi, davranışları ve tavırları olmak üzere 3 boyut ele alındı. Kullanıcıların teknolojiye dair bilgi seviyesinin %48, davranış seviyesinin %38, tavır seviyesinin ise %54 olduğu belirlendi. Her boyutun birebir yükte değerlendirildiği araştırmada ortalama teknoloji endeksinin %47 olduğu sonucuna ulaşıldı. Buna nazaran toplumun teknoloji algısının orta düzeyde olduğunu söylemek mümkün. 

Yapay Zekâ Algısı

İştirakçilerin çoğunluğu yapay zekanın hayatı kolaylaştırdığını düşünürken bilinmeyen getirilerine karşı da telaşlı. Bunun sebebi ise yapay zekanın kimi meslek kümelerinin yerini alacağı kanısı.

  • Yapay zekâ konusunda iştirakçilerin %73’ü “yapay zekânın hayatımızı kolaylaştırdığını” tabir ederken, %48’i “yapay zekânın hayatımızda daha çok yer alması gerektiğini” belirtiyor.
  • Toplumda yapay zekâ eserleri konusunda da bir dert hakim. “Yapay zekâ eserleri işlerimizi elimizden alacak” fikrine sahip olan bireylerin oranı %63. 
  • İştirakçilerin %46’sı “yapay zeka konusunda bilgi seviyeniz nedir?” sorusuna “duydum lakin pek bilgim yok” derken yapay zekayı söz olarak bile duymayanların oranı yalnızca %5. 
  • Araştırmada dikkat çeken bir başka nokta ise robotların dünyayı ele geçireceği tasası. “Robotların yakın vakitte dünyayı ele geçireceklerinden tasa ediyorum” diyenlerin oranı yüzde 38. Öte yandan bu görüşe katılmayanların oranı da yüzde 38’lik bir oranda ve münasebetiyle bahis hakkındaki görüşler eşit. Yüzde 24’lük Kararsızlar ile birlikte toplum bu kaygı konusunda ikiye bölünmüş durumda.

STEM Alanında Bayan Algısı

Raporda bayanların STEM alanlarında daha faal rol alabilmelerinin önünde duran “cam tavan” tesirine dikkat çekiliyor. Bu durumun, bayanların iş hayatında eksik motivasyon ve takviyeyle yükselmelerine neden olduğu belirtiliyor.

  • STEM alanlarındaki iş alımlarında erkeklerin lehine bir tavır olduğunu düşünenlerin oranı %36.

Teknolojiye yönelik algılar telaşla şekilleniyor

Bireylerde teknolojiye yönelik algılar korkuyla şekilleniyor ve toplumda teknolojik gelişmelerin suratını yakalayamama kaygısı de hakim.

  • Teknolojik gelişmelerin suratına yetişemedikleri ve sahip oldukları bilgi seviyesinin kâfi olmadığı kanısı, bireylerde kaygıya yol açıyor. Bireyler yakın gelecekte, teknolojinin hayatlarını olumlu etkileyeceğini düşünseler de bu alandaki meçhullükten ve yetersiz bilgiden ötürü telaşlı.
  • Bireyler, toplumsal medya ve tanınan kültürün tesiriyle teknolojik gelişmelerin yakın gelecekte olumsuz sonuçlar doğurabileceği konusunda epey korkulu. Bu tedirginliğin, teknolojik yeniliklere adaptasyon sürecinde gecikmelere yol açabileceği öngörülüyor.

Araştırmaya büyük kurumlardan takviye

Projeyi akademi, sendika üzere alanlardan tesirli destekçilerin yanı sıra bankacılık, e-ticaret, yazılım ve davet merkezi üzere farklı kesimlerde faaliyet gösteren büyük şirketler de destekledi. Bahçeşehir Üniversitesi araştırmayı akademik katkılarıyla desteklerken, Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), Denizbank, GittiGidiyor, eLogo ve Tempo ise araştırmaya finansal takviye sağladı.

Rapor derneğin çalışmalarının sürdürülebilir olmasına katkı yapacak

Kurumsal amaçları için Türkiye Teknoloji ve İnsan Endeksi raporundan faydalanmak isteyen kurumlar, şirketler, sivil toplum kuruluşları, akademi dünyası üzere ilgili tüm paydaşlar, Teknolojide Bayan Derneği (Wtech) ile [email protected] adresinden irtibata geçerek rapora erişebilecek.

Araştırma iki evrede gerçekleşti

Gaye kapsamında genel kamuoyu ile online görüşmeler ve pazarlama, reklam, satış alanında üst seviye yönetici ve akademisyenlerle birebir görüşmelerden oluşan iki basamaklı bir araştırma tasarımı kurgulandı. Birinci basamakta 15-65 yaş aralığında Türkiye temsiliyeti olan 1231 bireyle görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelere ek olarak ebeveynler, alan tercihi yapmış genel lise ve meslek lisesi öğrencileri, STEM alanında ve farklı alanlarda eğitim alan üniversite öğrencileri ve mezunların yanı sıra tekrar bu alanda yahut öteki iş alanlarında çalışan bireylerle de görüşmeler yapıldı. İkinci kademede ise üst seviye ve akademisyenlerle derinlemesine 20 görüşme gerçekleştirildi.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu