ChatGPT, hastalara karşılık vermekte insan tabiplerden daha mı düzgün?
Hasta derecelendirmelerini inceleyen yeni bir araştırmaya nazaran, ChatGPT, insan hekimlerden daha empatik (duygudaş) olabiliyor. Pek çok insan yapay zekanın (AI) sıhhat problemleriyle karşı karşıya kaldığında umursamaz, gerçeklere dayalı tavsiyeler vereceğini varsaysa da, incelik kelam konusu olduğunda aslında gerçek tabiplerden daha uygun bir formda derecelendirildiği görülüyor.
Yapay zekayı sıhhat hizmetlerini herkes için erişilebilir hale getirmenin bir yolu olarak kullanma fikri, lisan modelleri etkileyici bir doğruluk gösterdiği için birçok defa gündeme geldi, fakat hastayla direkt olarak görüşebilmek için gerekli empatiye sahip olup olmadıkları sorusu en değerli sorulardan biri oldu. Tıp, kültürel ve toplumsal bağlamları hesaba katan insan hünerleri gerektirir ve lisan modelleri bu misyonlarda berbat olduklarını geçmişte kanıtladılar.
Ancak bir çalışma, insanların hakikaten bir sıhhat “uzmanı” olarak AI ile baş başa kalmayı ne kadar sevdiklerini bulmaya çalıştı.
California San Diego Üniversitesi araştırmacıları, Reddit’ten rastgele seçilmiş, her birinde soruları yanıtlayan doğrulanmış bir tabip bulunan 195 hasta sorusu örneğini ele aldı. Takım daha sonra birebir soruları ChatGPT’ye sordu ve orjinal insan karşılıklarıyla rastgele olarak bir ortaya getirmeden evvel karşılıklarını topladı. Bu rastgele cevap kümesi, bilgilerin doğruluğu, hangi cevapların daha güzel olduğu ve karşılıkların ne kadar empatik olduğu (hastaya karşı tavrı ne kadar iyi) açısından derecelendirilmek üzere lisanslı sıhhat uzmanlarına verildi.
ChatGPT’ye yüzde 78,6, gerçek hekimlere yüzde 22
Şaşırtıcı bir halde, değerlendiriciler, daha kaliteli olduğu düşünülen ve ekseriyetle çok daha uzun olan ChatGPT’nin karşılıklarını tabiplerin cevaplarına kıyasla yüzde 78,6 oranında tercih ettiler. Cevaplar ortasındaki muazzam fark şaşırtıcıydı. “İyi” yahut “çok iyi” olarak bedellendirilen cevapların oranı sohbet robotu için yaklaşık yüzde 80 iken, tabipler için yalnızca yüzde 22 idi.
Empati kelam konusu olduğunda da sohbet robotu tabipleri geride bırakmaya devam etti. ChatGPT’nin karşılıklarının yüzde 45’i “empatik” yahut “çok empatik” olarak değerlendirilirken, hekimlerin cevaplarının sadece yüzde 4,6’sı tıpkı biçimde değerlendiriliyordu.
Sonuçlar, ChatGPT’nin son derece tesirli bir çevrimiçi sıhhat asistanı olduğunu gösterdi, lakin bu araştırmanın dizaynından kaynaklı problemleri olduğunu da belirtmekte yarar var. Öncelikle, araştırmaya katılan cevapların, tabiplerin boş vakitlerinde karşılık verdiği ve soruyu soran şahıstan büsbütün kopuk olduğu çevrimiçi bir forumdan alınması, kimi empati farklılıklarını açıklayabilecek, yetersiz ve ferdî olmayan reaksiyonlarla sonuçlanma ihtimalini epeyce arttırıyor.
Ayrıca ChatGPT, çevrimiçi bilgileri taramanın ve aktarmanın çok tesirli bir yolu. Lakin düşünemez yahut mantıksal olarak akıl yürütemez. Hekimler, evvelki olay incelemelerine ait mevcut anlayışın dışında kalan yeni hadiselerle karşı karşıya kalabilir ve bu durum, sağlam temel bilgilere sahip olmadığında ChatGPT’nin yanlış tavsiyelerde bulunmasına yahut sorunu anlayamamasına neden olabilir.
Bu nedenle, ChatGPT’nin sıhhat hizmetleriyle tek temas noktası olmasa da, hadiseleri iletmenin ve zati boğulmuş hekimler için iş yüklerine öncelik vermenin harika bir yolu olması mümkün olabilir. Araştırmacılar, cevapları taslak haline getirebileceğini ve akabinde hekimlerin en düzgün sonuçları almak için bunları düzenleyebileceğini öne sürüyor.
Çalışma JAMA Internal Medicine mecmuasında yayınlandı.
